Latarnia leśna i sprawozdanie cząstkowe

To były intensywne miesiące, wypełnione pracą, inspiracją i zmienianiem przestrzeni. Nie tylko tej fizycznej, ale także w dużej mierze przestrzeni mentalnej. Już dzisiaj możemy powiedzieć, że to był dobry rok, a kolejny zapowiada się równie pracowicie

Nasza okolica jest bogata w liczne przestrzenie do zagospodarowania. Mamy trzy główne miejsca, które sukcesywnie adaptujemy do społecznej użyteczności. Plac przy świetlicy, gdzie w tym roku powstał plac zabaw i altana zapoczątkowana z funduszu sołeckiego. Byłą zlewnię mleka i otaczający ją plac oraz latarnię leśną i przyległy do niej teren. Te trzy miejsca wskazano podczas spotkań z mieszkańcami oraz ankiety „Na co przeznaczyć fundusz sołecki”. Poza tym każde z tych miejsc służy innej grupie społecznej. Zlewnią opiekuje się młodzież, placem zabaw dzieciaki ze świetlicy, a latarnią lokalni entuzjaści historii. Każde z tych miejsc jest ogólnie dostępne i służy wszystkim mieszkańcom.

Dlatego też, te miejsca wybraliśmy na nasze główne działania. Zwieńczeniem dzieła było zabezpieczenie starej latarni leśnej przed dalszą degradacją i sprawienie aby teren przyległy był przyjazny dla mieszkańców. 11 listopada uroczyście zapalono po kilkuset latach ogień w latarni leśnej, tym samym kończąc pierwszy etap prac. Wręczono nagrody dla dzieciaków ze świetlicy Jutrzenka oraz szczególnie podziękowano osobom, które bezpośrednio włączyły się w prace. W szczególny sposób do podziękowań dołączył się również burmistrz Leszek Kopeć, który wraz z listem gratulacyjnym dołączył flagi dla finalistów konkursu i osób najbardziej zaangażowanych w odnowę latarni. Impreza zakończyła się wspólnym pieczeniem kiełbasek i śpiewaniem patriotycznych pieśni. Warto przypomnieć sobie historię tego wyjątkowego obiektu.
Latarnię leśną w Wiązownicy postawiono na szlaku handlowym prawdopodobnie przed 1655 r. Miejsce postawienia latarni wybrano nie przypadkowo lecz podyktowane było to ,że w Wiązownicy krzyżowały się główne drogi leśne i handlowe . Latarnia była również przystanią do wypoczynku bohaterów zbrojnych, podążających szlakiem na wyznaczone pole bojów. Złożono tu jak mówi legenda również ciała poległych ze Szwedami wojaków. Jak podaje tradycja latarnia miała wskazywać nocą drogę wędrowcom, a w dzień być drogowskazem dla kupców przemierzających szlak handlowy.
Zbudowano ją z miejscowego kamienia , jest wysoka na 5,6 m mając figurę w kształcie obelisku. Jej dolna cześć stanowi czworo gram o wymiarach 1,61 X 1,45 m będący postumentem całości. Od postumentu wznosi się ku górze czworokątna wieża, gdzie przy szczycie wykonano od strony wschodniej i zachodniej czworokątne wnęki na umieszczanie ognia. Ogień rozpalano w każdą noc , czynności te wykonywał latarnik, więzień odbywający swoją karę przysługując się w ten sposób społeczeństwu.

W roku 1938, kiedy rozbudowano drewnianą szkołę w Wiązownicy-Kolonii, ówczesny kierownik szkoły Józef Stępniewski postanowił dokonać drobnej naprawy wnętrza wgłębienia latarni . Prace te wykonywał miejscowy stolarz Józef Rosół, który po zdemontowaniu zmurszałego drewna, pod jedną z desek znalazł 4 pergaminowe arkusze zapisane mało czytelnym pismem. Kierownik szkoły z uwagi na podejrzenie znalezienia historycznych dokumentów postanowił odesłać je do Archiwum Państwowego w Warszawie. W otrzymanej odpowiedzi – Archiwum potwierdziło lokalną nazwę obiektu, który od niepamiętnych czasów był nazywany latarnią leśną oraz czas zbudowania w XVI w.
20 czerwca 2015 r. nieformalna grupa Brygada RL (Ratownicy Latarni) przy pomocy Stowarzyszenia Dolina Kacanki stworzyła projekt pt. Zostań Leśnym Latarnikiem. Został on dofinansowany przez Fundację FARMa – Ośrodek Działaj Lokalnie . Projekt polegał na renowacji i odrestaurowaniu obiektu latarni leśnej, zagospodarowaniu otoczenia latarni, stworzenia przyjaznej przestrzeni wokół niej oraz opracowania historii obiektu .
Dofinansowano ze środków Programu Działaj Lokalnie IX” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce oraz Ośrodek Działaj Lokalnie – Fundację Aktywizacji i Rozwoju Młodzieży FARMa.

To tylko mały fragment tego co zrobiliśmy w ramach akcji Przestrzeń dla ludzi. Jeśli chcecie wiedzieć więcej, zapraszamy do lektury Sprawozdanie_czastkowe_Przestrzen_dla_ludzi Dolina Kacanki.