Pomiń menu

Krótki przewodnik po referendum

W jaki sposób zgodnie z prawem referenda mogą być przeprowadzane w Polsce? Jak w praktyce zwykle to wygląda? A jakie rozwiązania stosuje się za granicą? Po odpowiedzi na te pytania zapraszamy do „Krótkiego przewodnika po referendum”, opracowanego dla nas przez Krzysztofa Izdebskiego w związku ze zbliżającym się referendum.

Ogłoszone przez Prezydenta Bronisława Komorowskiego referendum, które dotyczyć będzie między innymi jednomandatowych okręgów wyborczych, odbędzie się 6.09.2015. Ma ono szczególny charakter – będzie to piąte w ogóle, a pierwsze od 2003 roku referendum mające zasięg ogólnokrajowy. Nasz ekspert zwraca uwagę, że choć możliwość bezpośredniego sprawowania przez obywateli władzy za pomocą referendum jest nam zagwarantowana już w konstytucji, to na poziomie ogólnopolskim pozostaje ono martwą instytucją. – Wprawdzie w 1996 przeprowadzono referendum o powszechnym uwłaszczeniu obywateli oraz tzw. referendum prywatyzacyjne, jednak z uwagi na nieprzekroczenie wymaganego poziomu frekwencji ich wyniki nie były wiążące. Za ważne uznano natomiast przeprowadzone w maju 1997 roku referendum dotyczące przyjęcia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz referendum z 2003 roku dotyczące wyrażenia zgody na przystąpienie do Unii Europejskiej. Wszystkie inne inicjatywy zarówno te podejmowane przez organy państwa, jak środowiska polityczne i związkowe, a także obywateli zostały albo zaniechane, albo odrzucone. Dlatego doświadczenia z zarządzonego na wrzesień głosowania oraz towarzyszącej mu kampanii  pomogą w dokonaniu głębszej analizy obowiązujących obecnie przepisów – pisze Izdebski.

Zdecydowanie częściej referenda organizowane są na poziomie lokalnym – mechanizm referendum wykorzystywany jest na wszystkich szczeblach samorządu oraz ma umocowanie w ustawie o samorządzie lokalnym*.

Wśród omawianych w opracowaniu przykładów zagranicznych rozwiązań prawnych dotyczących referendów znajdują się Szwajcaria, Wielka Brytania i Kalifornia.

Zapraszamy do lektury „Krótkiego przewodnika po referendum”.

 

———————————————————

* O zasadach referendum lokalnego więcej przeczytać można w naszym „Słowniczku referendalnym” z 2013 roku.