Pomiń menu

Druga debata w Gminie Mrągowo zakończona. Frekwencja nam dopisała!

W Gminie Mrągowo odbyła się druga debata w ramach akcji „Masz głos masz wybór” organizowanej na terenie całego kraju przez Fundację Stefana Batorego i Stowarzyszenie Szkoła Liderów.

Debata odbyła się w miejscowości Szestno. Mieszkańcy i goście z samorządu zebrali się w Szkole Podstawowej. Gospodarzem lokalu i jednocześnie uczestnikiem debaty był Dyrektor Szkoły Pan Janusz Żytko.

W debacie wzięli udział mieszkańcy wsi: Szestno, Ruska Wieś oraz Kiersztanowo, Wójt Gminy Mrągowo Pan Jerzy Krasiński, Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Pan Józef Maciejewski, (Radny Powiatu Mrągowskiego), Kierownik Samorządowego Zespołu Ekonomiczno – Administracyjnego Szkół Gminy Mrągowo Pan Bogdan Kossakowski (Radny Powiatu Mrągowskiego), przedstawiciel Starosty Mrągowskiego Pana Dominika Tarnowskiego, Pan Karol Nowak (członek Zarządu Powiatu Mrągowskiego), Pan Stanisław Bułajewski – prawnik, pracownik Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego  (Radny Powiatu Mrągowskiego), radni Gminy Mrągowo Pan Mirosław Mikołajczyk – Ruska Wieś i Pani Anna Smolińska – Szestno oraz sołtysi Kiersztanowa i Szestna.

Obecni byli także pracownicy Urzędu Gminy Mrągowo: Kierownik Referatu Inwestycji, Planowania Przestrzennego i Pozyskiwania Środków Pani Beata Mularczyk oraz Kierownik Referatu Rolnictwa, Kształtowania Środowiska i Gospodarki Komunalnej Pan Roman Wołosz. Stowarzyszenie SEEiK reprezentowali: Marcin Łupkowski, Anna Sobiech i Hubert Sadownikow.

Do głównych problemów zaliczono zapłatę przez mieszkańców 1 000 zł na rzecz przyłączenia do wody i kanalizacji w miejscowości Szestno. Wpłata na podstawie umowy z Urzędem Gminy Mrągowo. Mieszkańcy uważają się za pokrzywdzonych, ponieważ część osób wpłaciła część nie wpłaciła, a z wody korzystają wszyscy. Nie rozumieją również za co płacili, skoro Urząd Gminy przyłączył ich do istniejących już przyłączy. Kwestia ta jest otwarta i budzi liczne kontrowersje, jak większość tego typu spraw, gdy idzie o ponoszenie kosztów. Radny Gminy Mirosław Mikołajczyk uważa, że umowy były bezprawne, ponieważ nie miały numerów. Prawnik wyjaśnił, że umowa jest ważna, nawet bez numeru, jeżeli określa strony i określa przedmiot tej umowy. Wpłata ta była dobrowolna i realizowana na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. Partnerstwo Publiczno-Prywatne (PPP), czyli świadczenie usług pożytku publicznego przez podmioty prywatne jest usankcjonowaną prawem polskim formą, współpracy przedsiębiorczości prywatnej wspartej prywatnym kapitałem z sektorem publicznym na wszystkich szczeblach. Ten instrument rozwoju infrastruktury i świadczenia z jej pomocą usług powszechnego pożytku gospodarczego stanowi rozwiniętą formę inwestowania w sektor publiczny w większości krajów świata. W Polsce dopiero zaczyna nabierać znaczenia (Witold Grzybowski, Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Tryb dostępu: http://www.partnerstwopublicznoprywatne.info). Pozostawia to jednak wątpliwości w stosunku do treści ustawy z dn. 19 grudnia 2008r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U. z 2009 r., Nr 19, poz. 100). Gdyby jednak ustawa miała zastosowanie to określałaby zasady współpracy podmiotu publicznego, którym jest gmina (wspólnota samorządowa) i partner prywatny (mieszkańcy Szestna – wg. ustawy przedsiębiorca lub przedsiębiorca zagraniczny). Kwestia ta będzie podlegała analizie i zostanie ustalona w raporcie. Naszym zdaniem dobrze byłoby, gdyby mieszkańcy jako wspólnota lub gmina wchodzili z przedsiębiorcą w zakres partnerstwa publiczno – prywatnego, co też nie budzi wątpliwości ze względu na treść ustawy oraz wynika z potrzeby i zaistniałej sytuacji.
Drugim problemem  jest bezrobocie. W tej kwestii była pełna zgoda, aby podejmować działania na rzecz zaktywizowania osób bezrobotnych. Po głosach mieszkańców w kwestii tej głos zabrał Kierownik GOPS Pan Józef Maciejewski – przedstawił programy realizowane przez Gminę Mrągowo na rzecz osób bezrobotnych, zmarginalizowanych i podlegających wykluczeniu. Podał informację o wykorzystywaniu środków unijnych w ramach projektów systemowych na ograniczenie zjawiska wykluczenia społecznego w Gminie Mrągowo.
Ludzie bezrobotni nie płacą rachunków, nie ma wspólnoty, która mogłaby ponieść ciężar wspólnej pracy oraz zawiązać jako jeden z partnerów publicznych partnerstwo z przedsiębiorcą prywatnym – Firmą Kombinat Rolny Szestno i doprowadzić do polepszenia standardu życia we wsi. Kombinat Rolny Szestno to spadkobierca PGR Szestno, po przejęciu od ANR Skarbu Państwa terenów po byłym PGR w Szestnie nowy właściciel przejął je z drogami prowadzącymi do budynków mieszkalnych, budowanych dawniej na mieszkania dla pracowników gospodarstwa. Mieszkańcy za ten stan winią wójta, jednak patrząc obiektywnie Gmina nie miała na to żadnego wpływu. To raczej wspólnoty, które nie potrafią prowadzić dialogu (środowisko z występującym bezrobociem strukturalnym i „dziedzicznym”). Należy szukać tu rozwiązań, bo sprawa nie jest prosta. Konieczne jest porozumienie z przedsiębiorcą (zatrudnia ponad 100 osób), który jest jednocześnie jednym z większych pracodawców w Gminie. Jest to też związane z kolejnym postulatem dotyczącym remontu drogi prowadzącej do osiedla w Szestnie, która należy do Kombinatu Rolnego. Tu również należy uzgodnić wspólną strategię. Naszym zdaniem są dwa rozwiązania – polepszenie współpracy wspólnot mieszkaniowych, uruchomienie rady osiedla – i zawiązanie partnerstwa publiczno – prywatnego albo Gmina Mrągowo zawiąże takie partnerstwo z Kombinatem Rolnym w Szestnie. Na drodze występuje problem z odśnieżaniem w okresie zimowym. Wójt zapowiedział tu zdecydowane działania i prosił, aby o takich rzeczach informować Urząd Gminy i sprawa będzie załatwiona, bo najważniejsi są mieszkańcy – dodał, że w tym przypadku nie jest ważne kto jest właścicielem on będzie o odśnieżanie tej drogi dbał.
Kolejną kwestią jest stan wody w gospodarstwach domowych. Mieszkańcy Szestna narzekają na rdzawą wodę w kranach. Wójt tłumaczy, że niedawno Gmina przejęła ujęcie wody od Kombinatu Rolnego Szestno i trwają pracę nad polepszeniem jej stanu.
 

Zagrożenia wynikające z farm –wiatrowych

 

W związku z istniejącymi planami budowy na terenie gminy Mrągowo farm wiatrowych, podjęcie właściwych w tym zakresie decyzji wymaga szczegółowego i wszechstronnego rozpoznania tematu. Ze znanych mi źródeł wynika, że prawdopodobnie planowane inwestycje mają powstać na obszarze pięciu tysięcy hektarów Kombinatu Rolnego Szestno oraz w miejscowości Zaleć. Jeżeli do inwestycji dojdzie to oddziaływaniem ferm wiatrowych objęte będą takie miejscowości jak: Zalec, Szestno, Ruska Wieś, Rydwągi, Lembruk, Gronowo, Budziska, Boże, Wyszembork, Szczerzbowo, Kiersztanowo – czyli około pół terenu gminy Mrągowo.

Podstawowym źródłem informacji, dotyczących ferm wiatrowych są liczne publikacje w mediach. Prezentują one opinie społeczności lokalnych z terenów, gdzie aktualnie realizowane są lub już funkcjonują farmy wiatrowe. Nie bez znaczenia są również opinie naukowe. Wyłaniają się z nich zarówno korzyści jak i zagrożenia na otaczające środowisko.

Wszystkim znane są korzyści tego typu technologii do wytwarzania „czystej" energii. Natomiast jak wynika z rozmów z mieszkańcami zagrożenia są im mało znane. Dlatego skupię się na opisaniu negatywnych aspektów wynikających z budowy ferm wiatrowych:

1.Dewastacja krajobrazu – szpetota wysokich na dziesiątki metrów słupów dochodzących do 150 m. Koncentracja dużej grupy siłowni wiatrowych na jednym terenie zmienia walory krajobrazowe okolicy i tym samym negatywnie wpływa na atrakcyjność inwestycyjną całego terenu gminy.

2.Wraz z pogorszeniem walorów krajobrazowych ma miejsce pogorszenie atrakcyjności turystycznej. Taki spadek może dotyczyć walorów agroturystycznych, bo wiele osób nie chce wypoczywać na wsi, patrząc na metalowe śmigła.

3.Nie bez znaczenia jest również wpływ funkcjonujących ferm wiatrowych na wartość nieruchomości i gruntów. Ten wpływ dotyczyć będzie zarówno gruntów i nieruchomości, na których zlokalizowane są siłownie wiatrowe, ale także wartość gruntów i nieruchomości sąsiadów, co będzie skutkowało w przyszłości niezadowoleniem i konfliktami. Szacuje się, że tylko w Niemczech, do 2015 roku spadek wartości ziem wokół wiatraków wyniesie około 360 miliardów euro!.

4.Badania ekologów wykazały , że wirujące łopaty wiatraków zaburzają lokalne ekosystemy. Duże skupiska wiatraków mogą też zmieniać lokalny klimat. Z badań uczonych z Uniwersytetu Princeton w USA wynika, że duża koncentracja wiatraków powoduje nocny wzrost temperatury powietrza nawet o 2C i średni wzrost prędkości wiatru z 3 m/s do 5 m/s.

5.Problem związany z budową elektrowni wiatrowych dotyczy zagrożenia, które stwarzają one dla ptaków. W Szkocji stwierdzono, że elektrownie wiatrowe przyczyniają się do ginięcia zagrożonych gatunków ptactwa (m.in. sokołów, orłów oraz latających na małych wysokościach drzemlików), a Amerykanie policzyli, że turbiny jednego tylko wiatraka zabijają corocznie ponad tysiąc ptaków drapieżnych. Przy elektrowniach wiatrowych ptaki giną, nie lęgną się, przenoszą się z żerowisk (jest bardzo prawdopodobne, że nasze bociany, którymi tak się szczycimy staną się rzadkością), zmieniają trasy migracji. Odstraszają również drapieżniki, które też padają martwe. Z faktu tego korzystaj ą króliki, myszy i szczury, które nie mając naturalnych wrogów rozmnażają się na potęgę. 6.Hałas oraz związane z nim problemy zdrowotne. Najpowszechniejszymi symptomami są:

•słyszalny      hałas      lub       fizycznie      odczuwalne      uczucie      pulsowania czy ciśnienia utrudniaj ą zaśnięcie oraz powodują częste wybudzanie.
•bóle głowy o nasilonej dokuczliwości lub częstotliwości,
•zawroty głowy, drżenie, nudności,
•wyczerpanie, niepokój, złość, skłonność do irytacji, depresja,
•problemy z koncentracją uwagi i uczeniem się,
•szum uszny (dzwonienie w uszach).

7. Międzynarodowa grupa naukowców z siedzibą w Portugalii, a zrzeszająca lekarzy z Polski, Rosji i Stanów Zjednoczonych, szeroko opublikowała dane nt. wpływu hałasu o niskiej częstotliwości na części ciała inne niż uszy, szczególnie na układy: sercowo-naczyniowy, płucny i nerwowy. Wspomniane badanie, trwające nieprzerwanie od końca lat 80-tych, obejmuje badania kliniczne, patologiczne oraz eksperymentalne (na zwierzętach). Lekarze ci wraz z doktorami w dziedzinie fizyki, opisali jednostkę chorobową zwaną „chorobą drganiowo-dźwiękową"(VAD), która objawia się zwłóknieniem (czyli odkładaniem się nadmiernych włóknistych zgrubień w formie kolagenu) w układzie sercowo- naczyniowym i płucnym oraz atakami i zmianami poznawczymi w mózgu. Chorobę tę wywołuje długotrwałe wystawienie na hałas o niskiej częstotliwości (infradzwięki), z którego większość jest nieuchwytna dla ucha ludzkiego.

7. Obracające się skrzydła turbiny przy słońcu święcącym spoza nich rzucają ruszające się cienie na otaczający je krajobraz oraz domy, tworząc wewnątrz domostw wrażenie stroboskopu, od którego trudno się odciąć. Niektórzy ludzie dostają zawrotów głowy, tracą równowagę, maja mdłości, gdy widzą ruch cieni czy ruch samych olbrzymich skrzydeł turbin wiatrowych. Jak w przypadku choroby lokomocyjnej, czy morskiej, takie objawy występują, gdy wspomniane już wyżej trzy narządy odpowiedzialne za postrzeganie ruchu i określanie pozycji ciała (a więc ucho wewnętrzne, oczy, oraz receptory rozciągania w mięśniach i stawach) odbierają sygnały, które nie pasują do siebie, np. : oczy dostrzegają ruch, podczas gdy uszy i receptory rozciągania nie odbierają bodźców potwierdzających jego wystąpienie. Ludzie ze stwierdzoną migreną, czy rodziny, w których choroba ta ciągnie się od pokoleń, lub cierpiący na dolegliwości wiązane z migreną, jak choroba lokomocyjna czy  nudności  i  zawroty  głowy,   są bardziej   podatni  na  rozwinięcie objawów związanych z migotaniem cienia. Wrażenie stroboskopu ma także możliwość, jak inne migające światła, wywoływania ataków u osób cierpiących na padaczkę. Ludziom mieszkających w pobliżu wiatraków bardzo przeszkadzają też migające nocą światła ostrzegawcze.

8. Emisja drgań, która negatywnie wpływała na zwierzęta mieszkające w pobliżu takich budowli. Powodowała ona dyskomfort życia, a w rezultacie była powodem wysiedlenia zwierząt z terenów sąsiadujących z turbinami. Problem ten został zaobserwowany po stworzeniu pierwszych dużych parków wiatrowych.

9. Ruch śmigieł wprowadza w ruch powietrze ,które wpływa na wysuszanie gleby w okolicach urządzeń.

10. Poruszające się skrzydła wiatraka mogą prowadzić, szczególnie u osób starszych, do tzw, oczopląsu optokinetycznego, który objawia się zaburzeniami równowagi, utratami przytomności, a w szczególnych przypadkach padaczką.

11. Potwierdza się negatywny wpływ pola elektromagnetycznego na człowieka. Efektów wpływu pola elektromagnetycznego nie widać natychmiast. To się okaże po latach.

Przy planowaniu tak dużych i brzemiennych w skutki inwestycji powinno się organizować szerokie konsultacje społeczne i przygotowywać wszechstronne, obiektywne ekspertyzy, dotyczące wpływu elektrowni wiatrowych na środowisko naturalne i mieszkańców okolicznych terenów. Tymczasem większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z uciążliwości mieszkania w sąsiedztwie tak potężnych, obracających się nieustannie generatorów. Mało kto wie, że wysokość ich dochodzi do 150 m (dla porównania – wieże wiejskich kościołów mają przeciętnie od 30 do 40 m wysokości i są nieruchome). Dlatego problem wpływu wiatraków na nasze przyszłe życie jest generalnie bagatelizowany. Oby – gdy zaczniemy się nad tym poważnie zastanawiać nie było już za późno.

 Na podstawie źródeł.

Mirosław Mikołajczyk

Na spotkaniu został poruszony temat wody i kanalizacji oraz stan dróg. Innym tematem była wymiana okien w szkole podstawowej i gimnazjum, budowa stołówki w Marcinkowie oraz remont hali sportowej.
Jeden z mieszkańców poruszył temat budowy orlika na terenie szkoły, lecz ta inwestycja nie jest na razie możliwa ze względu finansowych.

Poruszany był również temat przebiegu trasy drogi krajowej nr 16 przez teren Gminy Mrągowo. Pan Roman Wołosz przedstawił możliwe warianty przebiegu trasy. Wyjaśniło to zebranym osobą stan faktyczny związany z drogą, ponieważ do tej pory nie mieli dostatecznej wiedzy w tym zakresie. Innym z kolei problemem okazało się budowanie wiatraków na terenie gminy Mrągowo. Wiatraki mają służyć do tworzenia energii elektrycznej, ich budowę prowadzi prywatna firma. Realizacja inwestycji oznacza dla gminy wpływy z podatków i opłat rzędu 4 000 000 rocznie, co oznacza, że w obecnej sytuacji kondycja finansowa gminy ulegnie poprawie. Mieszkańcy przyznali, że kwestia finansowa jest tu bardzo ważna i taki dochód gminy jest zadowalający. W trakcie debaty wójt przedstawił dotychczasowe działania podejmowane przez samorząd.

W listopadzie odbędą się spotkania podsumowujące akcję, przeprowadzona analiza wyników ankiet, podpisana deklaracja zrealizowania postulatów przez wójta oraz ogłoszony w druku i Internecie raport.

Mamy nadzieję, że działania te wpłyną na zwiększenie zainteresowania się problemami lokalnymi przez mieszkańców i zrozumienia samorządności.

Wkrótce opublikujemy podsumowanie dotychczasowych działań, powiemy co nam wyszło, a co należy poprawić, opublikujemy raporty z debat oraz treść postulatów skierowanych przez mieszkańców do wójta, które udało się ustalić na debatach.

Marcin Łupkowski

Anna Sobiech

Stowarzyszenie SEEiK

W

 

Stowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej SEEiK