Warsztaty przyszłościowe w bibliotece w Kazimierzy Wielkiej

„Głos należy do Ciebie!” – pod takim hasłem przebiegały warsztaty przyszłościowe przeprowadzone w piątek 1 kwietnia w Miejsko-Gminnej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Kazimierzy Wielkiej.

Warsztaty były zwieńczeniem działań podjętych przez bibliotekę  w ramach akcji „Masz głos, masz wybór”. W ramach akcji grupy mieszkańców we współpracy z lokalnymi władzami podejmują działania na rzecz swojego otoczenia. Biblioteka wybrała ścieżkę „Lepsze instytucje”.  Podjęte działania miały na celu ocenę działalności biblioteki oraz wypracowanie nowych form aktywności w obszarze kultury we współpracy z mieszkańcami. Aby poznać opinię lokalnej społeczności biblioteka przeprowadziła diagnozę społeczną, na którą złożyło się stworzenie i rozpropagowanie wśród mieszkańców szczegółowej ankiety
w wersji tradycyjnej i elektronicznej.  W ankiecie ocenie poddano cztery obszary działalności biblioteki:  ofertę i jej funkcjonowanie, zbiory biblioteczne, ocenę pracy poszczególnych działów oraz promocję działań i wydarzeń kulturalnych. Dodatkowo ankieta zawierała otwarte pytania dające możliwość wyrażania propozycji zmian i zgłoszenia pomysłów. W badaniu wzięło udział 258 osób. W głównej mierze byli to czytelnicy i użytkownicy biblioteki. Aby dotrzeć do ludzi niezwiązanych z biblioteką i poznać ich oczekiwania ankieta była dostępna w sekretariacie Urzędu  Miasta oraz była rozdawana na sesji Rady Miejskiej. Ponadto wolontariusze z liceum ogólnokształcącego i gimnazjum rozprowadzali ją wśród swoich znajomych. Elektroniczna wersja ankiety została udostępniona na stronie biblioteki i przesyłana metodą „podaj dalej” na Facebooku.

Dopełnieniem ankiety były trzy dodatkowe akcje. Dwie z nich zostały zaaranżowane w przestrzeni biblioteki. Były nimi ankieta sznurkowa i tablica „Wypowiedz się”. Ostatnia akcja została przeprowadzona wśród uczniów gimnazjum. W ramach działań poprosiliśmy dyrektora gimnazjum o udostępnienie uczniom kart do flipcharta z przygotowanymi przez nas pytaniami dotyczącymi działalności biblioteki.

Tematy które wynikły z przeprowadzonych wcześniej działań zostały omówione i pogłębione na warsztatach przyszłościowych. Dodatkowo wysunięto nowe propozycje zmian dla biblioteki. Warsztaty prowadziły Maria Perchuć-Żółtowska oraz Katarzyna Wyrwińska z Fundacji Pracowni Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. W spotkaniu udział wzięli  przedstawiciele różnych środowisk i grup zawodowych. Gościliśmy władze samorządowe – Starostę Kazimierskiego Jana Nowaka, Wiceburmistrza Łukasza Maderaka oraz Wiceprzewodniczącego Rady Miejskiej Marka Szmuca. Ponadto w warsztatach udział wzięli: przewodniczący Kazimierskiego Oddziału Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów – Wiesław Rębacz, przedstawiciele kazimierskich emerytów i rencistów ZNP, delegacja  uczniów gimnazjum, bibliotekarze ze szkół, rzecznik prasowy Komendy Powiatowej Policji w Kazimierzy Wielkiej a także czytelnicy biblioteki. Osoby te odpowiedziały na imienne zaproszenie biblioteki. Dodatkowo mieszkańców miasta zapraszaliśmy poprzez informację zamieszczoną na  profilu na Facebooku biblioteki oraz poprzez plakaty rozwieszone na mieście. Niestety z tych zaproszeń nie skorzystał żaden mieszkaniec. Pomimo tego frekwencja na spotkaniu była wysoka, początkowo wynosiła 30 uczestników. Po słowie wstępnym przedstawicielek fundacji spotkanie rozpoczęło się zabawą integracyjną mającą na celu zapoznanie się uczestników i przełamanie barier m.in. pokoleniowych, społecznych.

Warsztaty zostały podzielone na dwa bloki. Cześć pierwsza – dyskusja o mocnych oraz słabych stronach biblioteki – przeznaczona była dla zaproszonych gości. Poprzez anonimowe formy wypowiedzi (karteczki samoprzylepne i metodę world cafe) uczestnicy mogli się swobodnie wypowiedzieć na temat działalności biblioteki. Z tej części spotkania pracownicy biblioteki zostali wyłączeni. Atuty biblioteki zostały zapisane na karteczkach samoprzylepnych oraz zostały pogrupowane przez moderatorki spotkania. Z zapisanych wypowiedzi wynikło, że mocną stroną biblioteki jest jej kadra oraz księgozbiór i oferta kulturalna, w tym różnorakie kursy. O słabych stronach biblioteki dyskutowano w mniejszych grupach metodą world cafe. Przy czterech stolikach poruszano osobne tematy dotyczące czterech obszarów działalności biblioteki takich jak: praca poszczególnych działów (pracownicy, oferta, godziny otwarcia), księgozbiór, wygląd i funkcjonalność budynku, promocja działań. Posiłkując się pomocniczymi pytaniami zadanymi przez prowadzące „Co nie działa?”, „Co jest problemem?” osoby biorące udział w spotkaniu wskazywały słabe strony w wyżej wymienionych obszarach.

W obszarze dotyczącym pracy poszczególnych działów, gdzie poddano ocenie pracowników, ofertę kulturalną/edukacyjną i godziny otwarcia biblioteki jako słabe punkty wskazano: „brak funduszy na spotkania”, „brak wrzutni”, „rozkompletowane serie mieszczące się w różnych filiach biblioteki”, „wydłużenie godzin pracy”, „więcej wydarzeń wieczornych i weekendowych”, „więcej wydarzeń dla młodzieży”.

Więcej słabych punktów wskazano w obszarze dotyczącym wyglądu i funkcjonowaniu budynku m.in.: potrzeba ogólnodostępnych stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu (w przypadku, gdy pracownia komputerowa jest zajęta przez kursantów)”, „podniesienie standardu toalet”, „automat z napojami”, „potrzeba dodatkowych pomieszczeń”, „brak wyciszenia pomieszczeń”, „odnowienie i ocieplenie budynku”, „wygląd/ciasnota wypożyczalni”. Dodatkowo pojawiły się sugestie dotyczące organizowania wystaw na holu, uruchomienia punktu sprzedaży zdjęć z wydarzeń kulturalnych oraz wysyłania informacji do prasy lokalnej”.

W obszarze dotyczącym zbiorów bibliotecznych dostrzeżono „zły stan książek”, „niewielką ilość nowości i audiobooków”, „zbyt długie oczekiwanie na wybrany tytuł”, „brak nowości wydawniczych w obrębie literatury popularno-naukowej”, „brak e-booków”.

Ostatnim obszarem poddanym ocenie uczestników warsztatów była promocja działań. Stwierdzono ogólnie niewystarczającą informację na obszarze miasta, gminy i powiatu Kazimierza Wielka ze szczególnym uwzględnieniem braku informacji na wsiach. Zaproponowano ponadto „więcej spotkań pracowników biblioteki z różnymi grupami społecznymi i zawodowymi”.

Po krótkiej przerwie rozpoczęła się druga część warsztatów, podczas której zaprezentowane zostały wyniki ankiet. Po prezentacji wyników analizy przeprowadzonej przez bibliotekarki Joannę Kądzielę-Kot i Gretę Dzikowską nastąpiło głosowanie na najbardziej palące problemy, którymi według uczestników należałoby się zająć w pierwszej kolejności. Najwięcej punktów otrzymał problem niewystarczającej informacji o działalności biblioteki. Uczestnicy warsztatów sugerowali zwiększenie ilości plakatów informujących o wydarzeniach na terenie miasta a także dostarczanie ich do okolicznych wsi. Zaproponowano przekazywanie plakatów czytelnikom mieszkającym na wsiach z prośbą o umieszczenie ich na tablicach informacyjnych oraz sklepach. W zwiększeniu promocji działań według uczestników mogłaby pomóc współpraca z bibliotekami z powiatu, do których moglibyśmy przekazywać informacje o działaniach podejmowanych w naszej placówce. Zaproponowano także podjęcie współpracy z konkretnymi grupami, środowiskami np.: Kołami Gospodyń Wiejskich, Klubami Seniora, stowarzyszeniami itp. Sugerowano udział przedstawicieli biblioteki w wydarzeniach publicznych organizowanych przez miasto, wsie, albo konkretne grupy np.: dni miasta, dożynki, Dzień Inwalidy. Proponowano zorganizowanie akcji skierowanej do ogółu mieszkańców, podczas której mogliby przynieść do biblioteki zbędne książki, pozostawić je w bibliotece, albo się nimi miedzy sobą wymienić.

Kolejnym palącym problemem okazała się potrzeba ogólnodostępnych stanowisk komputerowych. Osobom odwiedzającym bibliotekę w czasie, kiedy w pracowni komputerowej trwają kursy przeszkadza, że nie mogą wtedy swobodnie korzystać z komputera. Dodatkowo zwracano uwagę, że komputery dla użytkowników są kiepskiej jakości. Do tego punktu odniosła się dyrektor Pani Nina Turek-Kwiecień wyjaśniając, że wie iż sprzęt w pracowni zawodzi i dlatego stara się o dodatkowe dofinansowanie na jego zakup. Zyskując nowy sprzęt do pracowni moglibyśmy przenieść część komputerów do innych pomieszczeń np. holu bądź czytelni. Ponadto uczestnicy warsztatów zauważyli potrzebę dodatkowych pomieszczeń w bibliotece. Niestety rozbudowa biblioteki w obecnym czasie nie jest możliwa i w tym przypadku potrzebne jest duże dofinansowanie pozabudżetowe. Jeżeli pojawi się taki program, który by to umożliwiał i biblioteka będzie miała środki na wkład własny do weźmie w nim udział. Przy tym punkcie pojawił się też pomysł zagospodarowania przestrzeni wokół budynku, szczególności trawnika za biblioteką.

Trwające ponad trzy godziny warsztaty podsunęły nam wiele pomysłów i rozwiązań. Z pewnych problemów wynikłych podczas dyskusji nie zdawaliśmy sobie sprawy i ich nie dostrzegaliśmy. Skupimy się przede wszystkim na budowaniu relacji z mieszkańcami i poszczególnymi grupami społecznymi działającymi na terenie naszego miasta, gminy i powiatu. Ponadto cieszymy się, że zostaliśmy pozytywnie ocenieni jako zespół a podejmowane przez nas działania cieszą się uznaniem. Dziękujemy wszystkim, którzy włączyli się w działania biblioteki podejmowane w ramach akcji „Masz głos, masz wybór”.