Boisko zamiast ścierniska

Wyzwanie

Na zebraniu wiejskim w 2021 roku wśród mieszkańców rozgorzała dyskusja: „czas unowocześnić boisko. To miejsce nikogo już nie cieszy, więc pojawiają się oferenci gotowi zrobić tutaj działki budowlane. A boisko powinno służyć młodzieży i dzieciom” – mówił jeden z uczestników spotkania.

Na polu uprawnym o powierzchni 10 tys. m² od dziesięciu lat stały bramki do piłki nożnej i siatkowej. Było na nich znać ślad czasu. Teren porastała trawa, która zniechęcała do biegania, bo wyrastała z niej roślinność, ostra nawet po ścięciu. Tymczasem w ostatnich latach do Trzeku sprowadziło się wielu nowych mieszkańców z sąsiedniego Poznania – w okolicy samego boiska zamieszkało 15 rodzin; wciąż powstają tutaj kolejne osiedla. To przede wszystkim młode rodziny z małymi dziećmi, które chciałyby mieć teren rekreacyjny koło domu, a nie musieć z powrotem jeździć do dużego miasta. Mieszkańcy zgłaszali sołtysowi, burmistrzowi, radnej, że potrzebują miejsca lepiej wyposażonego w sprzęt sportowy, gdzie mogą odpocząć matki z dziećmi albo spotkać się sąsiedzi. W centrum Trzeku brakuje też drzew, które dawałyby cień i zapewniały naturalną retencję wody. „Nie chcemy pustyni z domami – potrzebujemy zieleni” – mówili mieszkańcy podczas spotkań plenerowych.

Pomysł na rozwiązanie problemu

Już w 2022 roku sołtyska Ewelina Kaszowska zapytała mieszkańców, czego chcieliby na boisku. Odpowiedzi przekazała burmistrzowi Kostrzyna – Szymonowi Matyskowi, ale nie było entuzjazmu. Gmina miała inne pomysły na rozwój regionu, zaniedbane boisko nie było priorytetem. Trzeba było kilku rzeczowych rozmów  sołtyski, radnej, zwłaszcza że obie są w zarządzie Koła Gospodyń Wiejskich w Trzeku, i rady sołeckiej z burmistrzem. W efekcie pracownik urzędu gminy ds. inwestycji zaczął analizować z inicjatorkami działania pomysły zgłoszone przez mieszkańców. Wyjaśnił, które wymagają zdobycia pozwoleń na np. stworzenie parkingu, a które wymagają specjalnego projektu. Wspólnie ustalili kierunek prac i zaplanowali etapy rewitalizacji:

• wymianę nawierzchni w części zielonej,
• wymianę bramek do gry, dodanie nowych zabawek i sprzętów w części sportowej,
• ogród społeczny i miejsca spotkań dla mieszkańców w części relaksacyjnej,
• przygotowanie miejsc parkingowych.

W tym samym jeszcze roku Urząd Gminy przekazał pieniądze na wymianę nawierzchni. Firma zewnętrzna zebrała mulczerem humus, wyrównała kretowiska, zasiała trawę odporną na suszę. Trawę kupiła sołtyska za pieniądze z funduszu sołeckiego. Kolejne prace – wymiana sprzętu w części sportowej i utworzenie miejsc parkingowych – nie były możliwe tak szybko z racji kosztów przedsięwzięcia. Wydawało się, że realizacja całej inwestycji to sprawa na lata.

Ale członkinie Koła i sołtyska razem z Radą Sołecką widziały potrzebę drążenia tematu. Zgłosiły się do akcji Masz Głos. Podczas pierwszego spotkania regionalnego wiosną 2023 roku ówczesna koordynatorka akcji Kamila Gawrońska-Dickson z Pracowni Zrównoważonego Rozwoju poruszyła temat konsultacji społecznych, ankiet i wywiadu środowiskowego. Sołtyska podchwyciła te tropy.

Jeszcze przed Wielkanocą panie z Koła Gospodyń Wiejskich wraz z Radą Sołecką rozdały mieszkańcom ankiety. Chciały poznać, jakie wydarzenia miałyby odbywać się na boisku, jak mieszkańcy lubią spędzać czas wolny.

„Mieszkańcy byli zaskoczeni sposobem, w jaki zapytałyśmy ich o zdanie. Wcześniej wymienianie opinii odbywało się jedynie w gronie obecnych na zebraniach wiejskich, a tutaj szansę dostali też ci, którzy niekoniecznie w nich uczestniczą” – mówi Ewelina Kaszowska.

W ankiecie wypowiedziało się 40 mieszkańców. Zaproponowali m.in. altanę do spotkań, miejsce na grilla, ogród z różnorodnymi roślinami. Niektórzy napisali o nowym boisku z tyrolką. Członkinie Koła znowu poszły z sołtyską do Urzędu Gminy. aby przekazać wyniki ankiety.

Rola władzy samorządowej

Burmistrz zaczął być bardziej przychylny rewitalizacji boiska, co zapewne wynikało głównie z faktu, że pod koniec 2022 roku gmina pozyskała rządowe dofinansowanie w ramach programu Realizacji obszarów PPGR na terenie Gminy Kostrzyn. Pieniądze miały być przeznaczone na wzmocnienie aktywności społecznej, rekreacyjnej, turystycznej i prozdrowotnej, a boisko w Trzeku dokładnie wpisywało się w te cele i już we wniosku było przewidziane jako jeden z obiektów gminnych, wymagających doposażenia.

Latem 2023 roku rozpoczęło się spełniać marzenie mieszkańców. Za część dotacji zostały wymienione bramki do siatkówki, powstała tyrolka, pojawiły się ławki, kosze na śmieci, duży zestaw do street workoutu, a także karuzela na placu zabaw.

Do wykonania zostały jeszcze miejsca parkingowe, których projekt został skorygowany w ostatniej chwili pod wpływem uwagi jednego z mieszkańców: „mamy z dziećmi biegają między boiskiem a placem zabaw, bo jedno chce być na zjeżdżalni, a drugie na tyrolce. Muszą przechodzić przez ruchliwą drogę, co jest niebezpieczne” – zwrócił uwagę na zebraniu wiejskim. Mężczyzna zaproponował, aby przenieść wszystkie elementy z placu zabaw na boisko, a parking zrobić na dawnym placu zabaw. Choć to duża zmiana, burmistrz zlecił sprawdzenie warunków technicznych i możliwość korekty projektu. Finalnie wydał decyzję o uwzględnienie zmiany w planach parkingu.

Jak udało się zaangażować mieszkańców

Na Dzień Boiska, który odbył się we wsi po raz pierwszy pod koniec września 2023 roku, teren sportowy był w pełni przygotowany do użytku. Mieszkańcy Trzeku, Koło Gospodyń Wiejskich i Rada Sołecka uczcili sukces posadzeniem dwunastu dwumetrowych lip wzdłuż jednej strony boiska, zakupionych z mikrograntu akcji Masz Głos i funduszu sołeckiego. Pomagało w tym 15 mieszkańców, co nie było takie proste ze względu na jesienną pogodę. Odbył się też konkurs na najsmaczniejsze sezonowe wypieki, wspólny trening na nowym sprzęcie street workout, który poprowadzili trenerzy z Polskiego Związku Kalisteniki. Były rozgrywki sportowe dla dzieci i młodzieży. W imprezę zaangażowała się też amatorska grupa piłki nożnej. Organizacje społeczne z okolicy i Urząd Gminy promowały wydarzenie.

„To był bardzo dobry czas spędzony razem w gronie mieszkańców, którzy w Trzeku żyją od lat, i nowoprzybyłych z Poznania. Mile zaskoczyła nas też wiadomość z Urzędu Gminy, że będziemy mieć dostęp do hydrantu, aby móc podlewać świeżo posadzone drzewa” – mówi sołtyska.

W następnym roku Koło Gospodyń Wiejskich planuje wraz sołtyską budowę altany, ścieżki sensorycznej i kolejne nasadzenia drzew oraz krzewów. Gmina obiecała dołożyć się do altany.

„W tej chwili czekamy też na wyznaczenie terminu zakupu sadzonek, aby przystąpić do planowania nasadzeń kolejnych 30 drzew takich jak klony, lipy i inne miododajne czy tlenowe” – mówi jedna Beata Knopkiewicz, członkini Koła Gospodyń Wiejskich.

Zmiana

W Trzeku powstało miejsce integracji międzypokoleniowej i między starymi a nowoprzybyłymi mieszkańcami. Koło Gospodyń Wiejskich znalazło wspólny kierunek działań z Urzędem Gminy, a nowe doświadczenie w przeprowadzaniu konsultacji społecznych może okazać się pomocne mu w innych sytuacjach. Członkinie Koła chętnie opowiadają o przebiegu tej inwestycji w swoim środowisku, w sąsiednich sołectwach, podczas spotkań gminnych i wyjazdów studyjnych.

—

Koło Gospodyń Wiejskich w Trzeku działa nieprzerwanie od 1973 roku. Obecnie skupia 36 mieszkanek gminy Kostrzyn i Kleszczewo, które reprezentują różne pokolenia. Zajmują się nasadzeniami drzew i krzewów, organizacją pikników, biesiad, warsztatów m.in. przy piecu chlebowym, rękodziełem, udziałem w konkursach i festynach kulinarnych oraz w akcjach charytatywnych. Dbają o tradycje swojej wsi.