Aleksander Smolar na gali Super Samorząd 2017 r.

Przemówienie Aleksandra Smolara, Prezesa Fundacji im. Stefana Batorego, na gali wręczenia nagród Super Samorząd 5 czerwca 2017 r. na Zamku Królewskim w Warszawie.

„Dzień dobry Państwu.

Chciałbym bardzo serdecznie Państwa powitać. To co robicie jest niesłychanie istotne. Zacznę od takiego artykułu, który zbulwersował część opinii publicznej. Jakieś dwa miesiące temu w takim zachodnim znanym piśmie ukazał się artykuł, w który autorzy stawiali tezę, iż Polska w istocie nie dorosła do demokracji. I ona wzburzyła wielu, bo instytucje istnieją, Trybunał Konstytucyjny… no nie będę w tej chwili wchodził w szczegóły, Sejm, pluralizm polityczny, pluralizm mediów. Zastanawiałem się, jeżeli jest jakaś racja w tym, co pisali autorzy, chociaż sformułowanie było przesadne, to gdzie ono może być. I pomyślałem sobie, że to nie w tych formalnych instytucjach, które stworzyliśmy po 1989 roku i często one funkcjonują nie gorzej niż w wielu krajach zachodnich, tylko raczej nieformalnych, w tych powiązaniach międzyludzkich, w zaufaniu wzajemnym, w zdolności wspólnego działania, w respektowaniu takich podstawowych wartości obywatelskich no i po prostu norm moralnych. Że tutaj są większe problemy, że poziom zaufania społecznego w Polsce jest bardzo niski.

Otóż to, co Państwo robicie, to jest wypełnianie tych dziur, tych luk, które są niesłychanie istotne. To budowanie tej podstawy przyzwoitego funkcjonowania naszej demokracji i naszych instytucji. Od inicjatywy, od obywatelskiej podstawy, od po pierwsze pozytywnego działania, ale również od domagania się, jeśli chodzi o instytucje państwowe i inne, żeby respektowały prawa obywatelskie, bardzo dużo zależy, ponieważ często zdarza się, że nie są te różne normy respektowane, dlatego, że obywatele bardzo często albo nie zdają sobie sprawy, albo wykazują pewne onieśmielenie. Mnie się wydaje, że obecnie szczególnie takie działania są niesłychanie istotne, wtedy kiedy istnieją pewne tendencje do centralizacji, to wszelkie przejawy działania społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych działań społecznych – to jest inwestowanie w przyszłość Polski. Poza tym jest to również źródło satysfakcji, dla ludzi, którzy mają poczucie, że czynią coś ważnego, coś pożytecznego, nie tylko we własnym życiu prywatnym, ale również życiu publicznym.

Dziękuję Państwu za uwagę.”