Gminy bez inicjatyw, mieszkańcy bez praw

Od 6 lat władze samorządowe uniemożliwiają większości z nas korzystanie z mechanizmu inicjatywy lokalnej, dzięki któremu mieliśmy, jako mieszkańcy i mieszkanki, zyskać łatwą metodę współpracy z władzami. Program Masz Głos, Masz Wybór Fundacji Batorego prezentuje opracowanie opisujące problemy z realizacją przepisów dotyczących inicjatywy lokalnej.

Zgodnie z danymi udostępnionymi przez ówczesne Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w 2014 roku zaledwie 664 jednostki samorządu terytorialnego posiadały uchwały dotyczące inicjatywy lokalnej (24% wszystkich jednostek), mimo, że według przepisów ustawy wszystkie gminy, powiaty i województwa mają obowiązek wprowadzenia stosownych uchwał. Uregulowanie przez samorządy kwestii związanych z inicjatywą lokalną jest konieczne do korzystania z tego narzędzia, w obecnej sytuacji prawa mieszkańców i mieszkanek są więc znacznie ograniczone. W efekcie w 2010 roku zgodnie z deklaracjami zaledwie 128 gmin (niewiele ponad 5%) współpracowało z mieszkańcami na podstawie przepisów o inicjatywie. Przez kolejne lata liczba ta jeszcze zmalała, by nieznacznie wzrosnąć dopiero w 2014 roku (160 samorządów). Jak podsumowuje Karol Mojkowski w opracowaniu przygotowanym dla Masz Głos, Masz Wybór: „Składanie wniosków o inicjatywę lokalną jest prawem mieszkańców. Nieprzyjęcie stosownej uchwały przez samorząd gminny, powiatowy czy wojewódzki de facto pozbawia mieszkańców możliwości realizacji pomysłów, a bezczynność samorządu może się nawet spotkać z zarzutem naruszenia prawa”.

Opracowanie autorstwa Karola Mojkowskiego do ściągnięcia tutaj