Historia sukcesu: Budujemy współpracę z władzami – Zielonkowskie Forum Samorządowe
Często przypominamy, że wbrew potocznemu rozumieniu samorząd to nie tylko władze samorządowe, lecz także wspólnota mieszkańców i mieszkanek. Ta właśnie myśl przyświeca realizowanej przez nas akcji. W jej ramach namawiamy was do podejmowania działań w swoim otoczeniu, do wywieraniu wpływu na jego kształt i rozwój. Podkreślamy także, jak ważna jest przy tym współpraca z władzami – waszymi demokratycznie wybranymi reprezentantami i reprezentantkami. Promowana przez nas idea zacieśniania współpracy z władzami zainspirowała do działania między innymi Zielonkowskie Forum Samorządowe.
- Zielonka się rozwija i startuje w konkursie
Historia Zielonkowskiego Forum Samorządowego (ZFS) sięga 2003 roku, kiedy grupa mieszkańców i mieszkanek podwarszawskiej Zielonki uznała, że ich miastu potrzebny jest, jak napisali na swojej stronie internetowej, „wszechstronny rozwój”. Zawiązali więc stowarzyszenie i zaczęli działać na rzecz swojej miejscowości oraz jej otoczenia – atrakcyjnego, a jednak mało znanego i tylko przez wtajemniczonych nazywanego „podwarszawskim pojezierzem” (powierzchnia wód pięciu pobliskich glinianek przekracza 30 hektarów!). Od tego czasu Forum inicjuje i wspiera działania, które zmierzają do społecznego, kulturalnego i gospodarczego rozwoju miasta i regionu, promuje także pozytywny wizerunek miasta. Kieruje się przy tym wartościami takimi jak demokracja, lokalna samorządność i obywatelskość. Inicjatywy Forum od jego zawiązania obejmowały między innymi pomoc społeczną, ochronę praw kobiet, edukację, ochronę środowiska czy wzmacnianie demokracji lokalnej.
Pierwszym doświadczeniem ZFS w programie Masz Głos, Masz Wybór był udział w kampanii profrekwencyjnej „Zmień Kraj, Idź Na Wybory”, którą nasz program prowadził przed wyborami parlamentarnymi w 2007 roku. Forum rozpowszechniało wówczas opracowane przez nas ulotki i plakaty. Cztery lata później aktywistki i aktywiści z Zielonki zgłosili się do pierwszej edycji naszej nagrody Super Samorząd. Konkurs miał wówczas inną formę niż obecnie –prowadziliśmy go wspólnie ze Stowarzyszenie Szkoła Liderów, a samorządy nie wybierały obszarów działania (jak ma to miejsce teraz) – zamiast tego wszystkie realizowały te same zadania, których celem było zacieśnienie współpracy między władzą a mieszkańcami i mieszkankami. Miały opracować zasady komunikacji, założenia konsultacji społecznych – zwłaszcza tych dotyczących przestrzeni publicznej, wprowadzić zwyczaj organizowania spotkań radnych z mieszkańcami i mieszkankami oraz zorganizować spotkanie z burmistrzem zawierające prezentację planu działania i budżetu na 2012 rok.
- Władze mówią: wchodzimy!
Udział Forum w konkursie zaczął się od uczestnictwa jego przedstawiciela w szkoleniach i warsztatach, na które zaprosiliśmy wszystkie grupy i osoby starające się o nagrodę. Drugim krokiem było zachęcenie władz do projektu. Współpraca z władzami nie była dla Forum niczym nowym – już wcześniej uczestniczyli w grupach partnerskich złożonych z organizacji pozarządowych, władz i biznesu, działających wspólnie na rzecz rozwoju lokalnego. Także teraz zarówno radni, jak i urząd, szybko dali się przekonać i wyrazili chęć zaangażowania się w zadania. Dzięki temu szybko udało się zorganizować spotkanie informacyjne w Urzędzie Miasta, na którym przedstawiono założenia konkursu, a przedstawiciel Urzędu zaprezentował dotychczasowe kanały komunikacji urząd – wspólnota. W lipcu zarówno dotychczasowe, jak i planowane sposoby komunikowania się z mieszkańcami i mieszkankami poddane zostały konsultacjom społecznym, na bazie których już w sierpniu burmistrz ogłosił dokument określający formy komunikacji, uwzględniający takie pomysły mieszkańców jak portale społecznościowe, newslettery i SMS-y. Od tego czasu mieszkanki i mieszkańcy mogli się o nich dowiedzieć także z ulotki opracowanej wspólnie z Forum Samorządowym, która wykładana była między innymi w okolicznych sklepach. W grudniu udało się zakończyć drugie konkursowe zadanie, czego efektem była uchwała określająca model konsultowania zmian w przestrzeni publicznej – wyznaczyła formy prowadzenia konsultacji oraz kanały informowania o nich. Za najważniejszy etap członkowie i członkinie Forum uznali jednak te działania, które wpisywały się w realizację zadania trzeciego. Wychodząc z założenia, że najbardziej konstruktywne są bezpośrednie interakcje i rozmowy, w grudniu 2011 wspólnie z władzami zorganizowali serię 10 spotkań pod nazwą „Porozmawiajmy o mieście”. W spotkaniach uczestniczyli burmistrz, zastępca burmistrza, przewodniczący Rady Miasta i radni oraz, przede wszystkim, mieszkańcy i mieszkanki. Aby jak najszerzej otworzyć możliwość dotarcia na spotkania, organizowane one były w różnych częściach miasta i w budynkach o różnym przeznaczeniu – od sal bankietowych, przez szkoły, po parafie. Podczas spotkań urzędnicy i radni opowiadali na przykład o planowanych inwestycjach na 2012 rok i słuchali zgłaszanych potrzeb. Dodatkowo w ramach konkursowych aktywności ZFS i władz Zielonki odbyły się także lekcje i warsztaty na temat samorządu lokalnego dla gimnazjalistów, prowadzone przez urzędników (w tym osobiście przez burmistrza!) oraz członków i członkinie Forum (w tym przez prezesa ZFS Grzegorza Grabowskiego).
- Co dalej?
Bezpośrednim i na tyle namacalnym, że możliwym do postawienia na półce, efektem działań Zielonkowskiego Forum Samorządowego i władz Zielonki była wywalczona dzięki ich aktywności i dobrym pomysłom nagroda Super Samorząd. Dzisiaj, z perspektywy czasu, prezes ZFS ocenia, że choć na początku władze wydawały się bardzo zainteresowane współpracą przy konkursie, to już w trakcie trwania projektu ich zaangażowanie nieco spadło. „Do kontaktu z nami wyznaczony został jeden urzędnik, potem okazało się, że jest to dla niego zbyt duże obciążenie”, podsumowuje prezes Grzegorz Grabowski. Za zdecydowanie pozytywny wynik udziału samorządu Zielonki w konkursie uznać można przetarcie szlaków komunikacyjnych na linii władze – wspólnota. Spotkania burmistrza z mieszkańcami i mieszkankami nie przestały być organizowane po rozstrzygnięciu konkursu. „Władze nauczyły się, że warto słuchać opinii ludzi” – mówi pan Grzegorz. W 2014 roku powstała na przykład Rada Seniorów, opracowana została też strategia rozwoju miasta, uwzględniająca zdanie wspólnoty. Nadal jest wiele do zrobienia – pan Grzegorz ocenia na przykład, że konsultacje organizowane są często bez przygotowania i zbyt powierzchownie. Wierzymy jednak, że dalsze pozytywne zmiany okażą się kwestią czasu!
3 pytania do…
Odpowiada: Grzegorz Grabowski z Zielonkowskiego Forum Samorządowego, z którym w 2011 roku wygrał pierwszą edycję konkursu Super Samorząd.
1. Co najbardziej lubi Pan w swoim miejscu zamieszkania?
Ludzi. Otaczam się osobami, z którymi mam podobne spojrzenie na różne tematy, spotykamy się, dyskutujemy.
2. Jak Pan sądzi, co jest potrzebne, by ludziom w Pana miejscowości żyło się lepiej?
Na pewno powinno się zmienić zarządzanie miastem. Brakuje całościowego myślenia o rozwoju, na przykład monitorowania działań organizacji pozarządowych, zwłaszcza tych dofinansowywanych z budżetu. Współpraca miedzy Urzędem Miasta a ludźmi powinna być ściślejsza. Teraz potencjał mieszkańców i mieszkanek nie jest wykorzystywany, a przecież w nich tkwi.
3. Jaka jest Pana ulubiona książka?
Paragraf 22 Josepha Hellera.