Pomiń menu

Historia sukcesu: Od wypożyczania książek po dyskusje o gminnym budżecie, czyli biblioteka w Nysie animuje dialog między mieszkańcami a władzą samorządową

Regularne spotkania samorządowców z mieszkańcami i konsultacje społeczne, powołanie nowych ciał doradczych: Młodzieżowej Rady Miejskiej i Rady Seniorów, udział mieszkańców w dyskusji nad budżetem – taki przełom w kontakcie władz ze społecznością dokonał się w Nysie w ciągu zaledwie jednego roku. Przeczytaj, w jaki sposób biblioteka w Nysie przekonała mieszkańców, że mogą wpływać na swoje otoczenie, namówiła władze do otwartości i w efekcie zdobyła nagrodę Super Samorząd.

Funkcją biblioteki jest wypożyczanie książek – co do tego zgodzi się każdy. Bardziej rozwinięte i aktywne biblioteki mają w swojej ofercie także filmy i audiobooki, udostępniają komputery, organizują spotkania z ciekawymi ludźmi i wieczorki towarzyskie. Tymczasem większość informacji dodawanych w 2012 roku na stronę akcji Masz Głos przez Miejską i Gminną Bibliotekę Publiczną w Nysie dotyczyła nie tematów kulturalnych lecz… budowlanych – biblioteka donosiła o renowacji ulicy Celnej. Skąd w zespole biblioteki tak duże zainteresowanie tą inwestycją, skoro nie jest to nawet ulica, przy której placówka się mieści? Odpowiedź brzmi: współdecydowanie, a historia aktywności biblioteki wokół przebudowy sięga do roku 2011, gdy Biblioteka i ówczesne władze samorządowe Nysy zdobyły nagrodę Super Samorząd.

  • Start akcji i pierwszy sukces

Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Nysie to w sumie 11 placówek bibliotecznych, które poza wypożyczaniem książek organizują dyskusyjne kluby książki, wystawy, spotkania, a nawet degustacje potraw oraz gry miejskie i rajdy rowerowe. W 2011 roku zespół biblioteki dołączył do akcji Masz Głos i podjął się kolejnego zadania – zainicjowania dialogu między mieszkańcami a władzami samorządowymi Nysy. Zadanie to oznaczało z jednej strony zainteresowanie mieszkańców sprawami miasta i gminy i przekonanie ich, że mogą wpływać na swoje otoczenie, a z drugiej strony – przekonanie władz do otwarcia się na mieszkańców.

Burmistrzyni Nysy Jolanta Barska podczas gali Super Samorząd 2011

Pracownice i pracownicy Biblioteki zapytali po pierwsze mieszkańców o przepływ informacji między władzą a społecznością. Ankietę dostępną w internecie oraz w bibliotekach, szkołach i świetlicach wiejskich wypełniło aż 119 osób, co pokazało, że będzie z kim pracować w ramach akcji. Zainteresowanie akcją i poparcie szybko wyraziła także pani burmistrz Nysy.

Formy komunikacji między społecznością a samorządem omówiono podczas spotkania z panią burmistrz, zorganizowanego w czerwcu 2011 roku przez bibliotekę. Mieszkańcy otrzymali specjalnie przygotowaną przez urząd ulotkę „Dowiedz się co zrobi Twoja Gmina w 2011 roku”. Spotkanie przyniosło konkretny efekt: pani burmistrz zobowiązała się do umieszczania projektów uchwał na stronie internetowej Urzędu, dzięki czemu mieszkańcy mogą zgłaszać do nich uwagi.

  • Młodzież i seniorzy doradzają, władza się otwiera

Stawiając sobie za cel włączenie mieszkańców w proces decyzyjny, biblioteka postanowiła skupić się na grupach dotąd szczególnie niedoreprezentowanych – młodzieży i seniorach. Wśród 28 osób uczestniczących w czerwcowym spotkaniu z panią burmistrz znaleźli się uczniowie, którzy poruszyli temat ich udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących miasta i gminy. Dzięki ich zaangażowaniu, wsparciu ze strony zespołu biblioteki i otwartości władz wprowadzono w Nysie nowy stały mechanizm konsultacyjny – Młodzieżową Radę Miejską. Powołano ją już we wrześniu 2011roku, na podstawie statutu wypracowanego z udziałem przedstawicieli mieszkańców (w tym młodzieży) i władz. W październiku tego samego roku w pierwszym spotkaniu mieszkańców i władz z Młodzieżową Radą Miejską wzięły udział aż 62 osoby!

Drugim ciałem doradczym, obok Młodzieżowej Rady Miejskiej powołanym w Nysie w 2011 roku była Rada Seniorów. W I uroczystej sesji Rady Seniorów pod nazwą „Marzenia Seniorów” wzięli udział przedstawiciele 10 organizacji skupiających seniorów, przedstawiciele władz, w tym między innymi burmistrz, przewodniczący Rady Miejskiej i Rady Powiatu i starosta Nysy oraz dziennikarze lokalnych mediów i mieszkańcy – łącznie aż 59 osób! W trakcie obrad seniorzy przedstawili i przekazali władzom swoje postulaty i wnioski.

  • O wydarzeniach, budżecie i szkołach

Obok uruchomienia nowych form komunikacji władz z mieszkańcami i stworzenia dwóch stałych ciał doradczych, zespół biblioteki zainicjował także praktykę organizowania debat i spotkań wokół istotnych dla miasta i gminy wydarzeń i kwestii. W dyskusji dotyczącej nadchodzących Dni Nysy wzięło udział 19 mieszkańców oraz przedstawiciele rady miasta i urzędu.

Aż 46 mieszkańców udowodniło z kolei że „nie taki wilk straszny” i wzięło udział w spotkaniu o budżecie, mimo że temat ten wiele osób postrzega jako zbyt trudny. Władze okazały się otwarte na dyskusję, choć i one często przyznają sobie często monopol na decyzje w tym zakresie: ze strony władz w spotkaniu uczestniczyli między innymi burmistrz i skarbnik. Dyskusja objęła podsumowanie realizacji budżetu w roku 2011 (mieszkańcy otrzymali od władz opis wykonanych inwestycji), planowanie budżetu na rok 2012 i strategię rozwoju gminy do roku 2015.

Podczas mieszkańcy zadawali także pytania wykraczające poza temat budżetu, dotyczące likwidacji dwóch gminnych szkół.

  • Nysa prawdziwym Super Samorządem
Gala Super Samorząd 2011
Gala Super Samorząd 2011

W 2011 roku samorząd Nysy, czyli jej mieszkańcy i władze, odniósł sukces: powołano dwa nowe ciała doradcze (złożone z młodzieży i z seniorów), mieszkańcy zaangażowali się w sprawy miasta i gminy, władze otworzyły się na dialog ze społecznością, wprowadzono praktykę spotkań przedstawicieli władz i mieszkańców. Warte docenienia jest to, że w Nysie wprowadzono nie tylko możliwość przepływu informacji między mieszkańcami a władzą, ale i praktykę aktywnej dyskusji nad ważnymi kwestiami. Równe istotne jest włączenie w tę dyskusję także seniorów i młodzieży, czyli grup, których głos w publicznej debacie był wcześniej osłabiony. Te sukcesy nagrodzone zostały przyznawanym w ramach akcji Masz Głos tytułem Super Samorząd!

Sprawdzianem prac podjętych w roku 2011 było działanie realizowane przez zespół biblioteki w ramach kolejnej edycji akcji Masz Głos. Gdy w 2012 roku władze ogłosiły zamiar renowacji ulicy Celnej, niegdyś prestiżowej, a współcześnie zdominowanej przez chaotyczne reklamy sklepów i usług, zespół biblioteki również w tej inwestycji dostrzegł przestrzeń dyskusji i wspólnego podejmowania decyzji przez całą społeczność Nysy. Po rozstrzygnięciu konkursu architektonicznego na projekt przebudowy w maju 2012 roku, Biblioteka zorganizowała trwające kilka miesięcy konsultacje społeczne, między innymi w formie otwartych spotkań z architektami. W grudniu 2012 roku władze przedstawiły ulepszony projekt, uwzględniający uwagi mieszkańców.

Czytając historię współpracy władz i mieszkańców Nysy w 2012 roku wokół przebudowy ulicy Celnej, odnieść można wrażenie, że porozumienie osiągnięto niezwykle łatwo. W rzeczywistości ten sukces był wynikiem wcześniejszych wysiłków władz i mieszkańców, włożonych w wypracowywanie ram dialogu i zacieśnianie współpracy. Biblioteka w Nysie udowodniła, że mieszkańcy mogą uczestniczyć w planowaniu zmian w ich otoczeniu , a nawet zmieniać decyzje podjęte przez władze.

PS. Po wyborach przebudowa ulicy Celnej została przesunięta na kolejne lata. Trzymamy kciuki za powodzenie inwestycji.