Historia sukcesu: TuŻory.pl, czyli co zrobić, by władze same chciały być monitorowane
Monitorowanie władz lub, inaczej mówiąc, działania strażnicze czy z angielska watchdogowe, to w największym skrócie kontrola i upublicznianie działań instytucji publicznych. Może się wydawać, że władze nie będą przychylne organizacjom skupiającym się na patrzeniu im na ręce. Okazuje się jednak, że można monitoring prowadzić tak, by władze same chciały być monitorowane. Przykładem takiej inicjatywy jest żorski Ranking Radnych.
Ranking Radnych prowadzony jest od stycznia 2015 roku przy portalu TuŻory.pl we współpracy ze Stowarzyszeniem Aktywności Obywatelskiej „Bona Fides”. Tworzy go zróżnicowany zespół, złożony z osób z rozmaitych środowisk lokalnych, otwarty na nowych członków i członkinie. Autorzy Rankingu monitorują radnych i podczas comiesięcznych spotkań oceniają ich aktywność pod kątem uczestnictwa w sesjach i komisjach Rady Miasta, prowadzenia dyżurów dla mieszkańców i mieszkanek oraz prowadzenia i aktualizowania swoich stron internetowych i profili na portalach społecznościowych. Najbardziej aktywnym i dostępnym radnym przyznawane są punkty. Efekty monitoringu prezentowane są na stronie tuzory.pl/ranking-radnych i na Facebooku: facebook.com/RankingRadnychZory, na których umieszczono też dane kontaktowe radnych. Dodatkowo w latach 2015-2016 w ramach akcji Masz Głos, Masz Wybór radni poproszeni zostali o ocenę swojej pracy, a odesłane przez nich ankiety prezentowane są na stronie Rankingu w cyklu „Wywiad Tygodnia”, przybliżającym wyborcom i wyborczyniom sylwetki ich reprezentantów i reprezentantek.
Tym, co przesądza o wyjątkowości żorskiego Rankingu, jest sukces w postaci przekonania radnych do dbania o swoją dostępność dla mieszkańców i mieszkanek, zarówno osobiście, podczas dyżurów, jak telefonicznie czy za pośrednictwem internetu. Na początku, tuż po wyborach, regularne dyżury pełniło maksymalnie 5 osób. Obecnie comiesięczne dyżury pełni 16 radnych, a dodatkowo 3 radnych dostępnych jest rotacyjnie. Z tych dyżurów, jak mówią radni, mieszkańcy chętnie korzystają, przychodząc z pytaniami lub pomysłami. Warto dodać, że sprawdzian obecności na dyżurach, który twórcy rankingu przeprowadzili w ramach naszej akcji „Rok po wyborach samorządowych: sprawdzamy!”, skontrolowani żorscy radni zdali pozytywnie (więcej tutaj). Okazją do osobistego spotkania mieszkańców i radnych było również zorganizowane przez zespół działaczy skupionych wokół portalu Święto Samorządu Lokalnego. Dzięki namowom uczestników naszej akcji radni założyli też konta na facebooku, twitterze czy portalu Salon24.pl, a nawet blogi, na których regularnie informują mieszkańców o rezultatach swojej pracy i o aktualnej sytuacji w Radzie Miasta Żory. Zainteresowanie mieszkańców widać wyraźnie po liczbie wpisów.
Uczestnikom akcji udało się osiągnąć bardzo trudny efekt – monitorować władze w taki sposób, by nie postrzegały tego jako zagrożenia, lecz jako proces umożliwiający im wprowadzanie pozytywnych zmian. Za swoje działania twórcy i twórczynie Rankingu wraz z żorskimi władzami samorządowymi otrzymali od nas nominację do nagrody Super Samorząd 2016, którą odebrali z rąk premiera Jerzego Buzka podczas uroczystej gali na Zamku Królewskim w Warszawie. Zespół Rankingu nie spoczął jednak na laurach – monitoring jest kontynuowany, a więc – radni, starajcie się dalej!