Pomiń menu

Zostań obserwatorem społecznym

Obserwatorzy społeczni – co, kiedy i jak możecie zrobić?

Ostatnie zmiany w prawie wyborczym wprowadziły nową instytucję – obserwatorów społecznych. Jeżeli chcielibyście zostać obserwatorami społecznymi, poniżej opisujemy Wam krok po kroku, jak możecie to zrobić. Poniższy opis jest skrótem najważniejszych informacji. Więcej informacji znajdziecie w Poradniku dla obserwatorów społecznych. Zapraszamy też do wzięcia udziału w projekcie „Obserwujemy wybory” prowadzonym przez koalicję organizacji pozarządowych, a koordynowanym przez Fundację im. Stefana Batorego.

KROK PIERWSZY – wyznaczcie sobie cel Waszego działania

Bycie obserwatorem wyborczym to bardzo ważne zadanie i dlatego warto głęboko zastanowić się nad tym, jaki jest cel Waszej obserwacji. Pamiętajcie, że obowiązkiem obserwatora społecznego jest obiektywizm.

Przykładowe cele obserwacji społecznej to:

  • chęć sprawdzenia, czy wybory są przejrzyste
  • chęć sprawdzenia, czy są sprawnie/właściwie zorganizowane
  • chęć sprawdzenia, czy są dostępne dla każdej grupy społecznej

KROK DRUGI – znajdźcie odpowiednią fundację lub stowarzyszenie

Prawo delegowania obserwatorów społecznych przysługuje polskim stowarzyszeniom i fundacjom, do których celów statutowych należy „troska o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego”.

Pamiętajcie:

  • nieistotne jest, w jaki sposób, za pomocą jakich określeń te cele zostaną sformułowane. Ważne jest, aby cele zapisane w statucie wpisywały się w „troskę o demokrację, prawa obywatelskie i rozwój społeczeństwa obywatelskiego”
  • w statucie organizacji musi znajdować się co najmniej jeden z tych celów
  • Tutaj znajdziecie wzór zaświadczenia dla obserwatora społecznego [link], który powinna wystawić wam delegująca organizacja.

KROK TRZECI – wybierzecie lokal, w którym chcecie być obserwatorami

Musicie mieć na uwadze, że fundacje i stowarzyszenia mogą delegować jednego obserwatora, który będzie obecny w lokalu wyborczym w danym momencie. Obserwatorów może być więcej, ale nigdy nie mogą przebywać razem w tym samym czasie w lokalu wyborczym. Możecie więc zorganizować grupę obserwatorów, którzy będą pełnili dyżury w danym lokalu.

Ważne!

  • zgłaszanie się obserwatorów odbywa się na podstawie przedstawienia zaświadczenia wydanego przez organizację delegującą
  • nie jest wymagana wcześniejsza rejestracja, nie musicie zgłaszać Komisji Wyborczej, że chcecie w niej przeprowadzić obserwację społeczną, wystarczy, że pojawicie sie w lokalu wyborczym z zaświadczeniem od stowarzyszenia lub fundacji, które spełniają wyżej opisane kryteria.

KROK CZWARTY – wybierzcie formę obserwacji

Jak już pisaliśmy, w Okręgowej Komisji Wyborczej nie może przebywać więcej niż jedna osoba. Jednak obserwatorzy mogą się wymieniać, jeśli wybierzecie odpowiednią formę obserwacji społecznej.
Rodzaje obserwacji społecznych to:

OBSERWACJA STACJONARNA

OBSERWUJEMY CAŁY PRZEBIEG DNIA WYBORCZEGO OBSERWUJEMY KLUCZOWE MOMENTY W DNIU WYBORCZYM
Obserwator społeczny jest obecny od momentu rozpoczęcia pracy komisji (na godzinę przed otwarciem lokali wyborczych) do wywieszenia podpisanego przez komisję protokołu • obserwacja pod kątem przyjętego celu
• obserwacja przygotowania do otwarcia lokalu
• obserwacja przekazywania urny z jednej komisji do drugiej
• obserwacja liczenia głosów
• obserwacja sporządzania protokołów

OBSERWACJA MOBILNA

Jeden obserwator odwiedza wszystkie lub kilka wybranych/wylosowanych komisji wyborczych (i spędza w nich podobną ilość czasu)

KROK PIĄTY – co się dzieje po obserwacji?

Opiszcie, jak przebiegła Wasza obserwacja społeczna, a następnie opublikujcie tekst na stronie www.maszglos.pl, zainteresujcie publikacją mieszkańców, lokalne media.

Pamiętajcie! Jeśli wybory przebiegły poprawnie i nie macie żadnych uwag, to świetnie. Koniecznie o tym napiszcie! To znaczy, że proces demokratycznych wyborów działa dobrze!

Jeżeli będziecie mieli uwagi co do przebiegu wyborów możecie złożyć protest wyborczy.

 

Więcej informacji znajdziecie w naszych publikacjach:

– Poradnik dla obserwatorów społecznych [PDF],

– Poradnik kandydatki i kandydata [PDF]

oraz na stronie www.obserwujemywybory.pl.