Z motyką na budżet
Bardziej czy mniej obywatelski, reprezentujący określone interesy, plebiscytowy? Jaki będzie budżet obywatelski w Świebodzinie? Pokłosiem wyborów samorządowych jest spełnianie obietnic, nawet jeśli są robione trochę na łapu-capu. Po półrocznym zastoju mamy więc pęd na łeb na szyję w kierunku budżetu, trochę chyba bezrefleksyjnie. Warto by było poczekać i się przygotować...w końcu kadencja trwa cztery lata. (artykuł z 25.06.2015r.)
Budżet Obywatelski to narzędzie, które w założeniu miało zwiększyć partycypację mieszkańców w decydowaniu o rozwoju ich miejsca zamieszkania. Niestety projekt zarządzenia burmistrza ma szanse raczej wnieść kolejny plebiscyt z „bitwą na głosy”, a nie współdecydowanie. Jako redakcja wysłaliśmy uwagi, które, jeśli zostaną uwzględnione, może uratują ideę budżetu obywatelskiego.
Publikujemy nasze postulaty wypracowane wspólnie ze specjalistami z Fundacji Batorego. Jak odniosą się do nich włodarze – zobaczymy.
Uwagi do projektu Zarządzenia Burmistrza w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych dotyczących Budżetu Obywatelskiego na rok 2016:
1. Brak w zespole, o którym mowa w par. 7, przedstawicieli ngo i mieszkańców. Na komisjach rady miejskiej w planach jest dokoptowanie w dwa wolne miejsca – radnych.
Uzasadnienie: rozwiązanie ogranicza promocję mechanizmu i zaangażowanie mieszkańców. Powoduje również, że mieszkancy mogą postrzegać mechanizm budżetu obywatelskiego, jako narzucony im przez władze gminy.
2. Zarządzenie dopuszcza możliwość udziału w konsultacjach wyłącznie mieszkańców, którzy ukończyli 18 lat, co jest niezgodne z ustawą o samorządzie gminnym i Konstytucją RP.
Uzasadnienie: Ustawa zastrzega, że konsultacje przeprowadza się z mieszkańcami gminy. Wprowadzenie w zarządzeniu regulacji, która w jakikolwiek sposób ogranicza określony przez ustawodawcę krąg osób uprawnionych do udziału w konsultacjach, stanowi istotne naruszenie art 5a ust. 2 ustawy, w związku z przekroczeniem zakresu normy kompetencyjnej wyrażonej w tym przepisie.
Rekomendacja: należy dopuścić wszystkich mieszkańców do konsultacji, zastrzec, że osoby niepełnoletnie winny składać formularz i ankietę wraz z podpisem opiekuna prawnego.
3. W par. 4 ust. 9 regulaminu (załącznik nr 1 do zarządzenia) znajduje się zapis – „za nieważny uznaje się również głos oddany na ankiecie nie zawierającej nr PESEL” – należy usunąć zapisy o nr PESEL – narusza to zapisy ustawy o samorządzie i ustawy o ochronie danych osobowych.
Uzasadnienie: PESEL nie obejmuje danych dotyczących miejsca zamieszkania, więc nie służy rozstrzygnięciu, czy dana osoba jest mieszkańcem gminy, należącym do kręgu podmiotów, z którymi mogą być prowadzone konsultacje. Konieczność zamieszczania przez głosującego czy składającego pomysły nr pesel ogranicza krąg mieszkańców gminy, do osób legitymujących się takim numerem, a więc pomija przypadki, w których osoba nie dysponuje tym kodem.
4. Zarządzenie przewiduje, że w ramach Budżetu Obywatelskiego mogą być finansowane tylko zadania inwestycyjne (lub remontowe).
Rekomendacja: rozszerzyć katalog zadań do wszystkich zadań własnych gminy, ponadto należy zastrzec, że na terenach gminnych jednostek organizacyjnych nie mogą zostać sfinansowane z budżetu obywatelskiego zakupy wyposażenia, remonty i inwestycje.
5. Brak zapisów o spotkaniach z mieszkańcami oraz promocji BO.
6. Brak informacji o ewaluacji procesu.
7.Brak wymogu zbierania podpisów mieszkańców pod pomysłem jest złym rozwiązaniem.
Rekomendacja: każdy autor projektu powinien zebrać przynajmniej 10 podpisów mieszkańców pod swoją propozycją, takie rozwiązanie ma na celu edukację i propagowanie BO przez mieszkańców oraz wstępną weryfikację zasadności propozycji w środowisku lokalnym.
8. Brak informacji w jaki sposób, kiedy i gdzie publikowane będą propozycje mieszkańców.
9. Brak informacji o możliwości kontaktowania mieszkanców którzy zgłosili podobne pomysły lub pomysły dotyczące tego samego terenu.
10. Bardzo mało punktów do głosowania bezpośredniego, co zmniejsza dostępność mieszkańców.
Rekomendacja: Proponujemy urny umieścić m.in. w placówkach publicznych – szkołach, przedszkolach, bibliotekach, świetlicach wiejskich, Osirze, Śdku.
11. Mało atrakcyjna metoda głosowania na propozycje.
12. Osoba głosująca powinna wybierać maksymalnie 4 małe projekty oraz maksymalnie 2 duże projekty, a nie tak jak w zarządzeniu – 1 mały, 1 duży
Uzasadnienie: BO może zmienić się w plebiscyt, niezdrową rywaliację pomiędzy autorami projektów, co ograniczy współpracę między mieszkańcami.
13. Brak informacji w jaki sposób postępować gdy kolejne przedsięwzięcie przekracza dostępną pulę środków lub gdy pula nie zostanie wykorzystana.
14. Harmonogram zakłada, że ostateczna lista projektów do realizacji ogłoszona zostanie do 20 listopada, podczas gdy termin przedłożenia projektu budżetu radzie miasta oraz RIO mija 15 listopada.
15. Brak informacji o ewaluacji i monitoringu procesu.
16. Brak informacji o akcjach edukacyjno-informacyjnych.
17. Zespół, o którym mówi par. 3 Regulaminu powinien wyłącznie dokonywać weryfikacji formalnej, następnie wszystkie propozycje, które pozytywnie przejdą weryfikację należałoby przekazywać do właściwego wydziału Urzędu Miejskiego do zaopiniowania. Należy zobligować dany wydział do wzywania autorów do usunięcia braków w propozycji w terminie 14 dni pod groźbą odrzucenia projektu.
18. Przez wydanie opinii powinno rozumieć się: sporządzenie szacunkowego kosztorysu dla projektu oraz uznanie projektu za możliwy do realizacji lub niemożliwy do realizacji wraz z uzasadnieniem i ewentualnymi rekomendacjami alternatywnego rozwiązania dla projektu. Zatem par. 3 ust. 4 jest nieprecyzyjny.