Pomiń menu

Scenariusz – transport i komunikacja

 Krok 1. Wybierzcie problem

Jeśli dostrzegacie problemy związane z funkcjonowaniem transportu w Waszej gminie/powiecie/mieście, możecie zacząć działać na rzecz ich rozwiązania. Poniżej znajdziecie podpowiedzi, co możecie zrobić w tym obszarze.

Jeżeli takich problemów nie dostrzegacie – to świetnie! Zachęcamy jednak, abyście sprawdzili, jakie rozwiązania transportowe stosowane są tam, gdzie mieszkacie, i zapytali innych mieszkańców i mieszkanki, czy lokalny transport odpowiada ich potrzebom. Może warto coś zmienić na lepsze?

Kiedy już zainteresujecie się tematem transportu w Waszej gminie lub powiecie, powinniście przede wszystkim zastanowić się, jakie zagadnienia najbardziej Was interesują. Przykładowo:

  • Czy w Waszej gminie istnieją standardy dotyczące budowy infrastruktury transportowej?
  • Czy przestrzeń w gminie/mieście jest przystosowana dla różnych środków transportu (takich jak np. rowery, piesi, samochody) oraz osób niepełnosprawnych?
  • Jak wygląda sieć połączeń autobusowych i mapa przystanków? Czy mieszkańcy i mieszkanki są z niej zadowoleni?
  • Czy Wasza gmina wspiera finansowo transport zbiorowy? Jak to robi? Czy macie pomysł jak może robić to lepiej?
  • Czy organizowane są działania promujące transport zbiorowy lub ekologiczny transport samochodowy?
  • Czy gmina lub powiat posiadają Plan zrównoważonego rozwoju transportu publicznego?
  • Czy wśród mieszkańców i mieszkanek prowadzone były badania określające skalę ich potrzeb przewozowych?
  • Czy w Waszej gminie są miejscowości bez dostępu do transportu publicznego?
  • Czy na każdym przystanku znajduje się rozkład jazdy wszystkich przewoźników?

Odpowiedzi na te pytania możecie znaleźć w ogólnodostępnych dokumentach, takich jak:

  • Strategia rozwoju gminy,
  • Plan gospodarki niskoemisyjnej,
  • Plan rozwoju dróg lokalnych,
  • Polityka transportowa gminy,
  • Program Rewitalizacji,
  • Budżet gminy / Wieloletni Plan Finansowy.

Przegląd lokalnych dokumentów pomoże Wam zorientować się, jak wygląda polityka transportowa Waszej gminy.

Zapoznajcie się z podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi transportu i komunikacji. Dzięki temu dowiecie się, czego możecie wymagać od poszczególnych organów lokalnych władz. Dokumenty te to przede wszystkim:

  • Ustawa o samorządzie gminnym,
  • Ustawa o samorządzie powiatowym,
  • Ustawa o samorządzie wojewódzkim,
  • Ustawa o drogach lokalnych,
  • Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym,
  • Ustawa o transporcie.

 

Krok 2. Zbierzcie informacje

Kolejny etap to zebranie informacji, z jakimi problemami związanymi z transportem mierzą się inni mieszkańcy i mieszkanki oraz jakie mają pomysły na rozwiązanie tych problemów. Możecie dokonać diagnozy problemów i potrzeb w różnych wymiarach funkcjonowania gminy/powiatu przeprowadzając np.:

  • diagnozę wykluczenia komunikacyjnego wśród seniorów i innych grup społecznych;
  • diagnozę wydatków budżetowych na transport (na jakie działania gmina wydatkuje środki finansowe, jakie kwoty przeznacza na ten cel?);
  • diagnozę dokumentów strategicznych w zakresie transportu (czy gmina posiada takie dokumenty, czy realizuje ich zapisy, czy są one aktualizowane, czy były poprzedzone diagnozą społeczną?).

WARTO PAMIĘTAĆ O TYM, ŻE: w gminach najczęściej nie realizuje się działań mających na celu poznanie potrzeb transportowych mieszkańców. Bardzo często nie wiadomo, czy w gminie mieszkają osoby, które mają problem z dotarciem do lekarza, apteki bądź urzędu. Możecie przyjrzeć się tej kwestii, a dzięki swoim działaniom sprawić, że osoby wykluczone otrzymają głos!

 

Krok 3. Podejmijcie działania

Przykładowe działania to:

  • Zorganizowanie debaty publicznej. Tematem spotkań może być :

– polityka transportowa gminy,

– standardy transportowe (np. budowa ścieżek, dróg, chodników),

– wykluczenie transportowe, nierównomierny dostęp do transportu.

  • Promowanie rozwiązań związanych z infrastrukturą transportową lub organizacją transportu. Mogą to być działania związane z budową ścieżek rowerowych, wiat przystankowych, udostępnianiem rozkładów jazdy przewoźników, lokalizacją przystanków autobusowych, lokalizacją i oznaczeniem przejść dla pieszych.
  • Uwzględnienie kwestii transportowych w wydatkach funduszu sołeckiego, budżetu obywatelskiego (projekty zgłaszane w ramach tych mechanizmów mogą dotyczyć spraw związanych z transportem).
  • Organizacja wspólnych przejazdów, czyli promocja grupowych dojazdów do pracy, szkoły itp.
  • Wnioskowanie o dopłaty do komunikacji zbiorowej.
  • Podjęcie działań na rzecz poprawy dostępności transport zbiorowego.
  • Uatrakcyjnienie wiat przystankowych, np. wspólne malowanie przystanków.

 

Krok 4. Przygotujcie postulaty

Na podstawie zebranych informacji, wniosków, zgłoszonych potrzeb oraz opinii, wybierzcie te, które są najważniejsze dla mieszkańców i mieszkanek. Następnie opracujecie wybrane informacje i przedstawcie je w postaci postulatu. Koniecznie przygotujcie argumenty uzasadniające potrzebę wdrożenia proponowanych rozwiązań.

Podczas opracowywania postulatów pamiętajcie, że powinny one być:

  • konkretne,
  • realistyczne,
  • bardzo dobrze uzasadnione.

Czego mogą dotyczyć Wasze postulaty? Bardzo wielu działań z obszaru transportu. Mogą to być bardzo konkretne działania, takie jak:

  • budowa ścieżki rowerowej,
  • budowa chodnika,
  • utwardzenia odcinka drogi,
  • zainstalowanie lamp oświetleniowych na niebezpiecznym odcinku drogi,
  • powstanie nowego przystanku na trasie,
  • obsadzenie parkingu drzewami,
  • nasadzenia drzew w pasie drogi gminnej.

Czy też bardziej ogólne, takie jak:

  • wypracowanie planu budowy i napraw dróg lokalnych,
  • zmiany w rozkładach jady autobusów,
  • wypracowanie polityki transportowej gminy,
  • doprowadzenie do współpracy międzygminnej w obszarze transportu,
  • opracowanie diagnozy lokalnych potrzeb transportowych wraz z rekomendacjami, czyli zaleceniami na przyszłość.

 

Krok 5. Ogłoście postulaty i porozmawiajcie z lokalnymi władzami

Kiedy już uda się Wam sformułować i opracować postulaty, warto ogłosić je publicznie. Jednak zanim to zrobicie, umówcie się na spotkanie z osobami decyzyjnymi w Waszej gminie (np. z wójtem, burmistrzem, prezydentem, przewodniczącym rady), aby przedstawić im propozycje zmian (rozwiązań) i dowiedzieć się, jakie są ich wstępne opinie odnośnie możliwości zrealizowania Waszych propozycji.

UWAGA: To bardzo ważny etap. Jeżeli okaże się, że władze są otwarte i chętne – nie zaistnieje potrzeba podejmowania działań mobilizacyjnych na rzecz postulatów!

 

Krok 6. Zbudujcie poparcie i stwórzcie koalicję na rzecz realizacji postulatów

Jeżeli  z rozmów z władzami niewiele wyniknie i nie doprowadzą one do realizacji Waszych postulatów, najwyższy czas rozpocząć akcję upowszechniania informacji na temat planowanych zmian oraz zdobywania dla nich poparcia.

Co możecie zrobić?

  • Zorganizować debatę lokalną.
  • Przygotować pismo w postaci wniosku/petycji, w którym wyjaśnicie Wasz postulat oraz przedstawicie argumenty przemawiające za jego realizacją. Takie pismo warto zabierać na spotkania i prosić Waszych rozmówców o podpisanie go.
  • Przeprowadzić rozmowy z kluczowymi osobami w gminie:

– z radnymi; ważne: jeżeli radny lub radna zgodzi się z Waszym postulatem, poproście o podpis pod wnioskiem/petycją;

– z sołtysami;

– z członkami i członkiniami rad osiedli;

– przedstawicielami i przedstawicielkami organizacji społecznych;

– z innymi osobami, które cieszą się szacunkiem w Waszej gminie/mieście.

  • Przeprowadzić rozmowy z osobami, których w największym stopniu dotyka ten problem. W trakcie rozmów przedstawiajcie postulaty i zbierajcie podpisy poparcia.
  • Przygotować informację medialną i wysłać ją do prasy lokalnej oraz portali internetowych.
  • Zebrać podpisy pod petycją, wnioskiem lub inicjatywą uchwałodawczą.

 

Krok 7. Działajcie na rzecz wprowadzenia zmian

Wprowadzamy zmiany! Myśląc o wprowadzeniu zmiany pamiętajcie, że macie do dyspozycji narzędzia formalne, takie jak:

  • Wniosek do władz,
  • Petycja,
  • Skarga,
  • Inicjatywa uchwałodawcza,
  • Inicjatywa lokalna,
  • Wniosek do budżetu gminy,
  • Wniosek do funduszu sołeckiego,
  • Budżet obywatelski,
  • Wniosek o przeprowadzenie konsultacji społecznych.

Oprócz narzędzi formalnych można przygotować działania, które pomogą wpłynąć na radę gminy i wójta/burmistrza/prezydenta). Przykładowym działaniem może być  branie udziału w posiedzeniach rady i jej komisji.

Warto w tym miejscu pamiętać o tym, że aby takie działanie było skuteczne, powinniście się do niego bardzo dobrze przygotować:

  • przychodzić w grupie kilku, kilkunastu osób;
  • przychodzić systematycznie na sesje i komisje następujące po sobie;
  • ustalić, kto i co będzie chciał powiedzieć podczas posiedzeń;
  • oklaskiwać wypowiedzi swoich reprezentantów.

Wasze postulaty składane drogą formalną powinny być upublicznione i nagłośnione. Wykorzystajcie formę listu otwartego umieszczonego w mediach lokalnych oraz w mediach społecznościowych.