Scenariusz zadania Inicjatywa uchwałodawcza
Drodzy Uczestnicy, Drogie Uczestniczki,
Czeka Was zadanie proste, ale mogące przynieść niezwykle istotną zmianę dla Waszej społeczności lokalnej. Chcielibyśmy namówić Was do skoordynowanej akcji w skali całego kraju. Ostatnie badania opinii publicznej dowodzą, że Polacy przestali mieć poczucie wpływu na decyzje władz lokalnych. Chcemy to zmienić i upowszechnić bardzo proste, ale skuteczne narzędzie – obywatelską inicjatywę uchwałodawczą. Z naszego monitoringu wynika, że mogą z niego korzystać mieszkańcy zaledwie kilkunastu procent spośród polskich gmin. Czym jest inicjatywa
Cel
Bezpośrednim celem Waszego działania będzie przygotowanie wniosku (i petycji) do rady gminy lub miasta, by do gminnego/miejskiego statutu wprowadziła zapis pozwalający mieszkańcom zgłaszać własne propozycje uchwał – tzw. obywatelską inicjatywę uchwałodawczą.
Mamy nadzieję, że dzięki Waszym staraniom rada wprowadzi ww. zagadnienie do harmonogramu prac, przygotuje odpowiednie zmiany do statutu gminy, przeprowadzi konsultacje społeczne i przegłosuje najlepsze rozwiązanie. To scenariusz optymistyczny, ale realny.
1. ETAP PRZEDWSTĘPNY rejestracja i zapis do zadania, organizacja grupy inicjatywnej
Pierwszym działaniem o jakie Cię poprosimy, to dokonanie formalnego zapisu do zadania. To ważne dla nas i dla interesu publicznego. Dzięki kontaktowi ze wszystkimi uczestnikami, będziemy mogli budować „masę krytyczną”, która z czasem pozwoli upowszechniać obywatelską inicjatywę uchwałodawczą w skali całego kraju. Żeby zapisać się do zadania, należy wypełnić formularz rejestracyjny na TEJ STRONIE oraz uważnie śledzić mailową skrzynkę odbiorczą. Wkrótce pojawią się tam listy z linkami, które trzeba kliknąć, by potwierdzić rejestrację. Następnie należy zalogować się na STRONIE, a potem wejść na stronę ZADANIA Inicjatywa uchwałodawcza i kliknać DOŁĄCZ. W razie potrzeby służymy pomocą pod numerem 22 536 02 62 oraz pod adresem [email protected].
Zadanie zrealizować możesz bez niczyjej pomocy. Mimo to radzimy zorganizować choćby niewielką grupę inicjatywną – będzie łatwiej, weselej i… odważniej. Do współpracy namów nawet osoby, które mogą zaoferować Ci jedynie po kilka godzin wsparcia –wystarczy! To naprawdę szybkie zadanie.
2. ETAP WSTĘPNY rozpoznanie sytuacji + informacja do biura Masz Głos
Rozpoznajcie wyjściową sytuację – sprawdźcie, czy statut Waszej gminy/miasta dopuszcza składanie przez mieszkańców ich własnych projektów uchwał, tzw. obywatelską inicjatywę uchwałodawczą (nazywaną czasem inicjatywą uchwałodawczą mieszkańców).
Statut znajdziecie na stronie internetowej gminy/miasta (często w zakładce prawo miejscowe, prawo lokalne, uchwały rady itp.) lub w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) gminy/miasta. W razie problemu spróbujcie z wyszukiwarką, np. Google bardzo sprawnie wyszukuje frazy typu: Jarocin statut miasta. Gdyby to nie pomogło, poproście urząd o udostępnienie statutu.
Analiza statutu (weryfikacja, czy gmina dopuszcza obywatelską inicjatywę uchwałodawczą) nie będzie trudna ani czasochłonna. Statuty mają zwykle nie więcej niż 25-35 stron, a dzięki jednoznacznym tytułom rozdziałów łatwo stwierdzić, które z nich można pominąć, np. Polityka finansowa gminy.
Etap wstępny kończy się przesłaniem do biura Masz Głos informacji o wyniku analizy. Jeśli statut Twojej gminy dopuszcza inicjatywę uchwałodawczą mieszkańców, prześlij pod adres [email protected] tenże dokument lub link do niego. Gratulujmy – Twoje zadanie kończ się już teraz! Jeśli jednak statut Twojej gminy nie przewiduje obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej (nie mylić z inicjatywą lokalną), Twoja praca właśnie zaczyna się na dobre.
3. DZIAŁANIE NA RZECZ ZMIANY Przygotowanie wniosku, zebranie podpisów, przedłożenie radzie
Wydrukuj wniosek i uzupełnij o niezbędne dane, m.in. miejscowość, nazwa organu, adres, itp. Wzór wniosku znajdziesz w formacie pdf: Wzór wniosku w formacie PDF, a Wzór wniosku w formacie doc w edytowalnym pliku tekstowym.
Razem z partnerami podpiszcie się pod wnioskiem. Nie tylko nadacie mu moc prawną, ale również dacie innym mieszkańcom dobry przykład.
Przeprowadźcie akcję zbierania podpisów pod petycją, którą dołączycie do wniosku. (przykładową petycję znajdziecie tu: Wzór petycji). Na tym etapie pomocne mogą okazać się ulotki, które dostaniecie od nas wkrótce po rejestracji do zadania.
Ile podpisów: wystarczy nawet jeden podpis, by wniosek był ważny, ale jeśli uzyskacie poparcie większej liczby osób (podpisy pod petycją), łatwiej przekonacie radę gminy/miasta, że sprawa ma duże znaczenie dla lokalnej społeczności. Zbierając podpisy, nie zapomnijcie poprosić o nie samego wójta lub burmistrza, radnych, lokalnych dziennikarzy, blogerów, aktywistów miejscowych organizacji pozarządowych, sołtysów, nauczycieli, lokalnych działaczy partyjnych itd…
nieco teorii – czyli co zrobić, by nasza petycja została potraktowana poważnie:
Art. 63 Konstytucji RP mówi:
„Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. (…).”
Procedurę zaś określa Kodeks postępowania administracyjnego, a jego artykuł 241 doprecyzowuje:
„Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.”
Aby wniosek był skuteczny musi:
- zostać zaadresowany do właściwej rady miasta/gminy
- zawierać treść wskazującą, że jest to wniosek w trybie art. 241 kpa
- zostać podpisany przez co najmniej jedną osobę
- mieć formę pisemną (wydruk)
- zostać doręczony osobiście lub drogą pocztową (list polecony)
Wnioski spełniające wszystkie powyższe warunki, organ (rada gminy/miasta) zobowiązany jest rozpatrzyć w ciągu miesiąca. Prześle wtedy do osób wnioskujących pisemną odpowiedź (pozytywną lub negatywną) wraz z uzasadnieniem. UWAGA: w razie braku odpowiedzi, skontaktuj się z naszym konsultantem prawnym [email protected] –razem zaplanujecie dalsze postępowanie.
Złóżcie podpisany wniosek wraz z petycją do rady gminy/miasta. Najprościej wysłać go listem poleconym na oficjalny adres organu. Możecie też dostarczyć go osobiście, np. na ręce przewodniczącego rady lub do sekretariatu, bądź kancelarii. Zabierzcie ze sobą kserokopię wniosku i petycji z zebranymi podpisami, poproście o potwierdzenie (na kopii, pieczęcią i podpisem) faktu złożenia pisma oraz aktualnej daty.
Oczekujcie na odpowiedź. Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, organ musi ją wystosować na piśmie, w ciągu jednego miesiąca od daty wpływu wniosku do rady. W odpowiedzi powinno się znaleźć jednoznaczne stwierdzenie, czy rada podejmie proponowaną przez Was inicjatywę oraz uzasadnienie (szczególnie ważne w przypadku odmowy). UWAGA: w razie braku jakiejkolwiek odpowiedzi, skontaktuj się z naszym konsultantem prawnym [email protected] – razem zaplanujecie dalsze postępowanie.
Co dalej? Niezależnie od tego, czy odpowiedź będzie pozytywna, czy odmowna, warto zadbać o jej nagłośnienie w lokalnych mediach, bądź serwisach internetowych. O tym jak to zrobić dowiesz się TUTAJ. W przypadku odpowiedzi pozytywnej, możecie podziękować radzie np. podczas gminnego festynu lub innego wydarzenia masowego. O rezultatach waszych działań koniecznie poinformujcie nas, organizatorów akcji Masz Głos. Będziemy ogromnie wdzięczni!
Pamiętajcie, że służymy wam radą (w tym wsparciem prawnika), zarówno w sytuacji, gdy rada gminy zaprosi Was do wspólnej pracy nad założeniami przyszłej inicjatywy, jak i w przypadku odmowy.
Kontakt do koordynatorki:
Olga Skarżyńska
Fundacja im. Stefana Batorego
e-mail: [email protected]
telefon: 22 536 02 62
ZALOGUJ SIĘ i DOŁĄCZ DO ZADANIA!